عاشقی بێ‌دڵ ده‌ناڵێ، مه‌یلی گریانی هه‌یه‌

بێ‌شکه‌ هه‌وره‌ تریشقه‌ تاوی بارانی هه‌یه‌

چاوی من ده‌م‌ده‌م ده‌رێژێ ئاوی ساف و خوێنی گه‌ش

دا بڵێن ده‌ریای عومانه‌ دوڕ و مه‌رجانی هه‌یه‌

په‌رچه‌می ڕوو داده‌پۆشێ، پێچی زوڵفی پێچه‌یه‌

دا به‌ ڕۆژیش پێی بڵێن شه‌معی شه‌بوستانی هه‌یه‌

ئاسمانی حوسنی مه‌حبووبه‌م له‌ ئه‌برۆ و زوڵف و ڕوو

دوو هیلال و دوو شه‌و و دوو ماهی تابانی هه‌یه‌

هه‌ر له‌بت، یا سینه‌شت هه‌ر دوو به‌ده‌رخه‌، دابڵێن:

له‌علی ڕوومانی هه‌یه‌، یا له‌عل و ڕوممانی هه‌یه‌

وه‌حشیه‌ لێمان له‌به‌ر ته‌عنه‌ی ڕه‌قیبی سه‌گ سیفه‌ت

ڕاسته‌ هه‌ر زی‌ڕۆحێ بۆ وه‌سواسه‌ شه‌یتانی هه‌یه‌

دڵ موشه‌ببه‌ک بوو له‌ به‌ر ئێشانی نیشانی موژه‌ت،

حه‌یفه‌ قوربان! ئاخر ئه‌م نیشانه‌یه‌ شانی هه‌یه‌

له‌حزه‌یێک و له‌محه‌یێک چاوم به‌ چاوی ناکه‌وێ

کێ ده‌ڵێ وه‌حشی غه‌زاله‌ مه‌یلی ئینسانی هه‌یه‌

تۆ ئه‌گه‌ر هه‌ستی، له‌ جێ ڕاوه‌ستی دێو و کافریش

دێن ده‌ڵێن: به‌خودا قیامه‌ت ڕاسته‌ هه‌ستانی هه‌یه‌

فارس و کورد و عه‌ره‌ب هه‌ر سێم به‌ ده‌فته‌ر گرتووه‌

«نالی» ئه‌مڕۆ حاکمی سێ موڵکه‌ دیوانی هه‌یه‌

لــــــــه‌ دڵدا ئاته‌شى عيشقت بلێسه‌ى ميسلى ته‌ندوره‌
شـه‌تى ئه‌شكم نه‌بێ مانيــع، ده‌سوتێم ده‌بمه‌ كۆى نووره‌

به‌ نـارى عيشق و ئاوى دڵ, جه‌سه‌د وه‌ك حه‌زره‌تى موسا
ته‌ريقی: به‌حــــــــرى فيرعه‌ون و, ڕه‌فيقى ئاته‌شى تووره‌

ده‌چـێ بۆ لاى رِه‌قيب خۆشه‌, وه‌لێ ئه‌و داخــه‌ كوشتومى
له‌ كـن ئه‌و چه‌نده‌ مه‌جبوره‌, لــــه ‌لاى من چه‌نده‌ مه‌غروره‌

په‌یامت هــــات و په‌یكت ڕۆى, خـــــــه‌ياڵم ناردوو نه‌یگه‌یێ
رِه‌سوڵم كـــــــــــه‌وته‌ رِێ، گرتی، هێناى وه‌ك ئاگره‌ سوره‌

كه‌ ديتـــم شكلى سه‌د ڕه‌نگــــی, گوتم: بابايى عـــه‌ییاره‌
كه‌ بيستم له‌فزى بێده‌نگی, گـــــــوتم: شه‌یپوری شاپووره‌

گـوتم:راستى سه‌بـــا هه‌ڵسه‌، گوتی: مه‌شره‌ب موخالیفه‌
گــــــوتم: نارێ، گــــــــــــوتى: بایه‌، ئه‌وجێ، گوتی: دووره‌

گـــوتم: قوربانى تۆ من بم، گــوتی: قوربانى تــۆ سه‌گ بێ
گـوتم: شيشه‌ى دڵـــم ناتوێ، گـوتی: بۆ چیمه‌، مه‌كسوره‌

خــه‌راباتى دڵــــــى (( نالــــى )) مه‌ فه‌رموو: خاڵیه‌، نـايـه‌م
بـه‌ مه‌رگی تۆ قه‌سه‌م، چــاوم! به‌ زيكرت به‌يتى مه‌عمووره‌


(1)
واته‌: دووشتم تیا کۆبوونه‌ته‌وه‌ که‌ دژی یه‌کن و پێکه‌وه‌ ناگونجێن، به‌هۆی به‌ربه‌ره‌کانێی یه‌کتری کردنی ئه‌ودوانه‌وه‌ ماوم، ئه‌گه‌ر ته‌نها یه‌کێکیانم تیادا بوایه‌ ئێستا فه‌وتابووم. ئه‌ودووانه‌ یه‌کێکیان ئاگری عه‌شقه‌که‌ته‌ که‌ ته‌نوورێکی له‌ دڵما ناوه‌ته‌وه‌ و ئه‌ویشیان ده‌ردی دووریته‌ که‌ هه‌میشه‌ به‌هۆیه‌وه‌ ئه‌گریم. ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ی دووه‌هه‌میان نه‌بوایه‌ که‌ که‌مێک تینی ئه‌ویان دا ئه‌مرێنێته‌وه‌، ئه‌سووتام وئه‌بوومه‌ کۆی نووره‌...

(2)
واته:‌به‌م ئاگری عه‌شقه‌ و به‌م ئاوی چاوه‌ که‌ له‌قووڵایی دڵمه‌وه‌ هه‌ڵئه‌قوڵێ، لاشه‌م وه‌ک حه‌زره‌تی موسای لێ هاتووه‌، ئه‌بێ به‌سه‌ر جۆگای فرمێسکی خۆیا بپه‌ڕێته‌وه‌ که‌ وه‌ک به‌حره‌که‌ی فیرعه‌ون وایه‌ و، له‌گه‌ڵ ئاگری ده‌روونیا بگه‌رێ که‌وه‌ک ئاگره‌که‌که‌ی کێوی توور وایه‌.
(3)
واته‌:قه‌د ناکا ، ناخۆش نییه‌ یار ئه‌چێ بۆلای به‌دکار و سه‌ری لێ ئه‌دا، ئاره‌زووی خۆیه‌تی. به‌ڵام من داخی ئه‌وه‌ کوشتوومی که‌وا چه‌ند لای ئه‌و ناچار و مه‌جبوور و مل که‌چه‌ و وه‌ک بڵێی ئه‌م موحتاجی ئه‌و بێ،که‌چی ئه‌گه‌ر جارێک بێته‌ لای من، ئه‌وه‌نده ‌له‌خۆی باییه‌ و فیزم به‌سه‌ردا ئه‌کا!
(4)
هه‌واڵت هات که‌ چوویته‌ لای به‌دکار یا به‌دکار هاتووه‌ته‌ لای تۆ و، فروستاده‌که‌ت که‌ به‌دکار خۆی بوو که‌ هه‌واڵه‌که‌ی پێگه‌یاندم، گورج وه‌ک جنۆکه‌ ڕای کرد. منیش خه‌یاڵم نارد به‌دوایا، واته‌ که‌وتمه‌ بیرکردنه‌وه‌ له‌مه‌ چۆن وا تۆ ڕێگای ئه‌و ئه‌ده‌ی بتبینێ، به‌ڵام خه‌یاڵ کول بوو، نه‌گه‌یشت به‌وه‌ له‌ ڕازی ئه‌م ڕوداوه‌ بگا. ناچار بووم هه‌ناسه‌ی گه‌رم و ئاگراوی و به‌ سۆزی خۆم به‌دوادا هه‌ڵکێشا، ئاهی هه‌ناسه‌که‌م ئه‌وه‌نده‌ تووند و تیژ بوو هێنای.
(5)
واته‌: که‌شێوه‌ی سه‌د ره‌نگیم دی، وتم ئه‌مه‌ بابای عه‌یاره (که‌ وه‌ک له‌ ئه‌فسانه‌دا ئه‌یگێرنه‌وه‌ کابرایه‌ک بووه‌ له‌ده‌سته‌ و دائیره‌ی ئه‌سکه‌نده‌ری مه‌کدوونیدا، ئاره‌زووی له ‌کێ بووبێ بچێته‌ شێوه‌یه‌وه‌، چووه‌ته‌ شێوه‌یه‌وه‌)،چۆن ئاره‌زوو بکا وا خۆی ئه‌گۆرێ، بۆیه‌ش توانیویه‌تی جێی خۆی له‌دڵی یاردا بکاته‌وه‌. که‌دیتیشم ده‌م ئه‌جووڵێنێته‌وه‌ و هیچیش ناڵێ، وتم ببێ و نه‌بی ئه‌مه‌ که‌ڕه‌ناکه‌ی شاپووره‌(شه‌یپوور:ئاله‌تێکی مۆسیقایه‌ فووی پیا ئه‌کرێ).
(6)
واته‌: به‌به‌تکارم وت به‌م (به‌یانی)یه‌ (راست) به‌ له‌گه‌ڵم ، وتی: ئاره‌زووم (موخالیف)ی ئه‌وه‌یه له‌گه‌ڵت‌ راست بم‌. وتم: که‌واته‌(ئاگر)ی باسی په‌یوه‌ندی خۆت و یار بنێ به‌جه‌رگمه‌وه‌، وتی: (با)یه ‌و ئاگره‌که‌ به‌هه‌موو لایه‌کا بلاو ئه‌کا. وتم: که‌واته دوور که‌وه‌‌ره‌وه‌ له‌یار بامن بگه‌مه‌ (ئه‌وج)ی به‌خته‌وه‌ری، وتی: ئه‌وه‌ش (دوور)ه‌... یاخوود که‌دیم به‌دکار وه‌ک شه‌یپووری شاپوور وایه‌. وتم: مه‌قامێکی (راست) و ( سه‌با)م بۆ لێده‌، وتی: ئاره‌زووم له‌ مه‌قامی (موخالیف)ه‌. وتم: مه‌قامی (ئاته‌ش)م بۆلێده، وتی‌: ئێستا کاتی مه‌قامی (باد)ه‌ و (باد) و (ئاته‌ش)یش ناکه‌ونه‌یه‌ک. وتم: مه‌قامی (ئه‌ج)م بۆلێده‌. وتی:مه‌قامی( ئه‌وج) مه‌قامێکی دووره‌ و نایگه‌یتێ.
(ئه‌م دێره‌ به‌ دوو واتا لێکدراوه‌ته‌وه‌)
(7)
واته‌: به‌یارم وت: به‌قوربانت بم، که‌چی ئه‌وه‌نده‌ دڵ ره‌ق بوو، دڵی شکاندم و له‌وه‌ڵاما وتی: سه‌گ به‌قوربانت بێ... له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا هه‌ر ده‌ستبه‌رداری نه‌بووم و پێشنیارم کرد که‌ شووشه‌ی دڵمی بده‌مێ، بچێته‌ ناوی و رازی بێ به‌ خۆشه‌ویستی له‌ دڵما جێ گیر ببێ، به‌ڵام قایل نه‌بوو، وتی: تۆ دڵت شکاوه‌ و منیش ناچمه‌ ناو دڵی شکاوه‌وه‌.
(8)
واته‌: چاوه‌که‌م! پێم مه‌فه‌رموو دڵت شکاو و وێرانه‌یه‌ و خاڵیه‌ نایه‌م تیا دانیشم، به‌مه‌رگی تۆ قه‌سه‌م به‌ یادی تۆ ئاوه‌دانه‌ هه‌رگیز یادی تۆی لێ نابڕێ. ئیتر چۆن ئه‌توانی به‌ وێرانه‌ی ناوببه‌ی.

 

عاشقی بێ‌دڵ ده‌ناڵێ، مه‌یلی گریانی هه‌یه‌
بێ‌شکه‌ هه‌وره‌ تریشقه‌ تاوی بارانی هه‌یه‌

چاوی من ده‌م‌ده‌م ده‌رێژێ ئاوی ساف و خوێنی گه‌ش
دا بڵێن ده‌ریای عومانه‌ دوڕڕ و مه‌رجانی هه‌یه‌

په‌رچه‌می ڕوو داده‌پۆشێ، پێچی زوڵفی پێچه‌یه‌
دا به‌ ڕۆژیش پێی بڵێن شه‌معی شه‌بوستانی هه‌یه‌

ئاسمانی حوسنی مه‌حبووبه‌م له‌ ئه‌برۆ و زوڵف و ڕوو
دوو هیلال و دوو شه‌و و دوو ماهی تابانی هه‌یه‌

هه‌ر له‌بت، یا سینه‌شت هه‌ر دوو به‌ده‌رخه‌، دابڵێن:
له‌علی ڕوممانی هه‌یه‌، یا له‌عل و ڕوممانی هه‌یه‌

وه‌حشیه‌ لێمان له‌به‌ر ته‌عنه‌ی ڕه‌قیبی سه‌گ سیفه‌ت
ڕاسته‌ هه‌ر زیی‌ڕۆحێ بۆ وه‌سواسه‌ شه‌یتانی هه‌یه‌

دڵ موشه‌ببه‌ک بوو له‌ به‌ر ئێشانی نیشانی موژه‌ت
حه‌یفه‌ قوربان! ئاخر ئه‌م نیشانه‌یه‌ شانی هه‌یه‌

له‌حزه‌یێک و له‌محه‌یێک چاوم به‌ چاوی ناکه‌وێ
کێ ده‌ڵێ وه‌حشی غه‌زاله‌ مه‌یلی ئینسانی هه‌یه‌

تۆ ئه‌گه‌ر هه‌ستی، له‌ جێ ڕاوه‌ستی دێو و کافریش
دێن ده‌ڵێن: به‌ خودا قیامه‌ت ڕاسته‌ هه‌ستانی هه‌یه‌

فارس و کورد و عه‌ره‌ب هه‌ر سێم به‌ ده‌فته‌ر گرتووه‌
«نالی» ئه‌مڕۆ حاکمی سێ موڵکه‌ دیوانی هه‌یه‌!



(ترجمه فارسی)



عاشق بی‌دل می‌نالد میل به گریه دارد
بدون تردید آذرخش خبر از باران می‌دهد

چشم من دم به دم می‌ریزد آب صاف و خون سُرخ
تا که گویند دریای عمان است و دُر و مرجان دارد

زلفش رخسارش را می‌پوشاند، پیچ زلفش چون نقاب است
تا که گویند در روز نیز شمع محفلی دارد

آسمان حُسن محبوبم از ابرو و زلف و رخسار
دو هلال و دو شب و دو ماه تابان دارد

فقط لبت را، و یا سینه‌ات را نیز، نشان ده تا که گویند:
لعل اناری دارد، و یا لعل و انار دارد

از ترس طعنه زدن‌های رقیبان از دستمان وحشی‌ست
درست است که هر ذی‌الروحی برای وسوسه شیطانی دارد

دل مشبک گشت از نشانهای تیر مژگانت
حیف است قربان! آخر این دل شأنی دارد

لحظه‌ای و آنی چشمم بر چشمانش نمی‌افتد
آهوی وحشی از کجا معلوم که علاقه‌ای به دیدن بنی آدم داشته باشد
تو اگر برخیزی دیو و کافر نیز
خواهند گفت: به خدا قیامت راست است و رستاخیزی وجود خواهد داشت

فارس و کورد و عرب را در دفترم گرفته‌ام
«نالی» امروز حاکم سه مملکت است، دیوان دارد!


نالی

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان ئاوێنــــه و آدرس awenakurd.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.